TRIẾT LÝ VÀ TƯ DUY ĐẦU TƯ CỦA TVT

Công ty Tư vấn và Đầu tư TVT (Công ty TVT) được thành lập với Mục tiêu trở thành Công ty chuyên nghiệp về lĩnh vực Đầu tư và Tư vấn đầu tư về tài chính mà chủ yếu là Đầu tư chứng khoán (mua bán cổ phiếu) trên sàn chứng khoán Việt nam (Không tham gia thực hiện các giao dịch về trái phiếu, chứng khoán phái sinh, chứng quyền, cũng như forex,…) với phương châm chủ đạo là Tư duy đầu tư giá trị. Coi việc đầu tư cổ phiếu như việc góp vốn cùng danh nghiệp kinh doanh, cùng chịu rủi ro và cùng chia lợi nhuận. Do vậy trước khi đầu tư góp vốn vào một doanh nghiệp nhà đầu tư cần xem xét, cân nhắc kỹ lưỡng về tổng thể mọi mặt của doanh nghiệp đó. Tự biết mình là nhà đầu tư nhỏ lẻ, vốn ít, cách tiếp cận thông tin bị giới hạn, nên Công ty TVT luôn xác định giới hạn vùng tìm kiếm của mình là các cổ phiếu của Các doanh nghiệp nhỏ, đang sản xuất kinh doanh các sản phẩm, dịch vụ đơn giản dể hiểu nhưng có lợi thế cạnh tranh đặc biệt bền vững (các đối thủ lớn muốn tham gia cũng không được), có thời gian tích lũy tài sản lâu ngày nhưng chưa tăng vốn, hàng năm trả cổ tức bằng tiền mặt cao (bằng hoặc lớn hơn tỷ suất gửi tiết kiệm), giá cổ phiếu tích lũy lâu ngày trong biên độ hẹp, thanh khoản thấp,… mua tích lũy và nắm giữ lâu dài, đi cùng với sự phát triển của doanh nghiệp. Tuy nhiên, Công ty TVT cũng hiểu rằng thị trường chứng khoán luôn biến động không ngừng, để đầu tư thành công thì người đầu tư cũng phải biết thay đổi tư duy, điều chỉnh phương pháp đầu tư phù hợp với sự thay đổi của thị trường chung một cách phù hợp, Công ty TVT luôn bố trí một tỷ lệ vốn phù hợp để tham gia vào các phương pháp đầu tư khác nhau một cách hợp lý, tùy theo các giai đoạn của thị trường. nhưng rất hạn chế, chỉ khi nào có cơ hội thực sự xuất hiện với xác suất thành công cao mới xem xét tham gia.

Tư duy và triết lý đầu tư nêu trên hình thành từ những nhận thức sau:

1. Nhận thức về thị trường (chỉ đề cập đến cổ phiếu – lĩnh vực mình tham gia):

Thị trường Chứng khoán là nơi thực hiện giao dịch mua bán Cổ phiếu. Việc mua bán theo phương thức đấu giá công khai minh bạch trên sàn giao dịch, người mua, người bán đặt lệnh mua bán thông qua tài khoản của mình được mở tại các công ty chứng khoán (đơn vị trung gian quản lý tài khoản các nhà đầu tư và hưởng phí trên phần trăm giá trị mỗi lệnh giao dịch của nhà đầu tư, Họ cung cấp các dịch vụ môi giới, tư vấn và cho vay tiền thông qua tài sản đảm bảo là số lượng cổ phiếu của nhà đầu tư,…). Các lệnh mua bán hợp lệ được chuyển về Sở giao dịch (HSX và HNX (gồm sàn HNX và UPCom)) và hiển thị trên bảng giá giao dịch. Các nhà đầu tư căn cứ vào lượng tiền của mình, các kỹ năng định giá, sở thích, nhận định cá nhân mình và thông tin giá mua bán trên bảng điện để quyết định việc mua bán nhằm thu lợi nhuận tốt nhất có thể.

– Các thành phần tham gia trên thị trường:

+ Trung tâm lưu ký chứng khoán:  Là đơn vị tổ chức, giám sát  và quản lý mọi hoạt động đăng ký, lưu ký, bù trừ và thanh toán chứng khoán. Trong đó, đăng ký chứng khoán là việc TTLKCK quản lý và ghi nhận các thông tin về quyền sở hữu chứng khoán và các quyền khác của người sở hữu chứng khoán. Lưu ký chứng khoán là việc nhận ký gửi, bảo quản, chuyển giao chứng khoán cho khách hàng, giúp khách hàng thực hiện các quyền liên quan đến sở hữu chứng khoán gồm: quyền bỏ phiếu, quyền nhận lãi, vốn gốc trái phiếu và cổ tức trái phiếu bằng tiền, quyền nhận cổ tức bằng cổ phiếu, cổ phiếu thưởng, quyền mua cổ phiếu phát hành thêm, quyền chuyển đổi trái phiếu chuyển đổi, quyền thay đổi tên, tách gộp cổ phiếu và các quyền khác theo quy định của pháp luật. Bù trừ và thanh toán là bước thực hiện cuối cùng để hoàn tất quá trình giao dịch chứng khoán. Để thực hiện bù trừ và thanh toán giao dịch, toàn bộ dữ liệu về kết quả giao dịch chứng khoán của các SGDCK được chuyển sang TTLKCK sau khi kết thúc phiên giao dịch. Việc bù trừ tiền thanh toán chứng khoán được thực hiện cho từng thành viên theo từng thị trường. Đối với giao dịch cổ phiếu, chứng chỉ quỹ, trái phiếu công ty niêm yết và đăng ký giao dịch trên các SGDCK, tiền thanh toán giao dịch của thành viên sẽ được chuyển giao trên cơ sở TTLKCK bù trừ giữa số tiền được nhận và số tiền phải trả cho các giao dịch có cùng thời gian, phương thức thanh toán tại các SGDCK;

+ Sở giao dịch chứng khoán( HSX và HNX): Sở giao dịch chứng khoán là nơi để các nhà đầu tư cùng nhau tập trung lại và tiến hành giao dịch các chứng khoán được niêm yết tại sở và được các thành viên tiến hành giao dịch theo những quy định nhất định của tổ chức này. Hay nói cách khác đây là nơi mà các nhà môi sẽ gặp gỡ tại đây để thương lượng đấu giá mua bán chứng khoán. (Có thể tưởng tượng Đây như là một Trung tâm thương mại chuyên mua bán cổ phiếu của các công ty tham gia thị trường, mỗi sàn có các quy định và tiêu chí riêng không giống nhau);

+ Các công ty Chứng khoán: Là đơn vị trung gian cung cấp dịch vụ tư vấn mua bán, thanh toán cho cho các Sở giao dịch ( là đại lý phân phối), đồng thời họ cũng được phép tự doanh (mua bán cổ phiếu như những nhà đầu tư khác) nên đây là đối tượng cần được quan tâm xem xét  nhưng hầu hết các nhà đầu tư cá nhân bỏ qua nên thường bị họ lợi dụng. Họ thực sự là các Cá mập thực sự trên thị trường vì: họ quản lý các tài khoản của khách hàng, nên họ hiểu rất rõ sở thích, năng lực của các nhà đầu tư cá nhân mở Tài khoản tại Công ty họ; họ có lượng tiền vốn lớn, đội ngũ tư vấn đông, Thông hiểu luật chơi,… nên họ chính là những lực lượng đứng sau tạo lập giá cho các cổ phiếu.

+ Các Nhà đầu tư: Tổ chức, cá nhân, các quỹ  bắt buộc phải mở tài khoản giao dịch thông qua các công ty chứng khoán (các đại lý) việc giao dịch đều được các đại lý kiểm soát trước khi chuyển về sở giao dịch, các đại lý nắm rõ các nhà đầu tư đang nắm những cổ phiếu nào, số lượng bao nhiêu…Cổ phiếu nào đang được ưa chuộng họ sẽ tiến hành đầu cơ thu gom và tạo sóng,…

2. Nhận thức về Cổ phiếu: Cổ phiếu là một phần của doanh nghiệp đó được chia ra theo qui ước) nên cần hiểu rằng khi ta mua bán cổ phiếu của một doanh nghiệp tức là ta đang mua bán một phần của doanh nghiệp đó. Doanh nghiệp là một thực thể luôn thay đổi, biến động theo thời gian, ngày một lớn lên hay nhỏ lại, nên giá trị của mỗi cổ phiếu cũng tăng lên hay giảm xuống biến đổi theo thời gian cùng chiều với sự thay đổi của doanh nghiệp. Vì vậy, về nguyên tắc ta phải tìm kiếm mua cổ phiếu của những doanh nghiệp có xu hướng tăng lên theo thời gian thì mới thu được thành quả trong tương lai. Tuy nhiên khi cổ phiếu được giao dịch trên thị trường mở nó lại chịu tác động rất lớn theo nhận thức, đánh giá của các nhà đầu tư tham gia giao dịch cổ phiếu đó. Mỗi người (nhà đầu tư) có nhận thức đánh giá, tính toán của riêng mình nên họ xác định giá trị của cổ phiếu đó hoàn toàn khác nhau tùy thuộc sở thích, cảm nhận của mỗi người. Việc thay đổi giá của các cổ phiếu trên thị trường phụ thuộc vào quy luật cung cầu (giống như 1 loại hàng hóa) phụ thuộc vào số lượng nhà đầu tư yêu thích cổ phiếu đó và sẵn sàng trả giá cao để sở hữu, điều này dẫn đến giá cổ phiếu được số đông ưa chuộng sẽ bị định giá quá cao theo hiệu ứng đám đông, ngược lại nhiều cổ phiếu không được ưa chuộng lại bị bỏ quên nên giá cứ thể giảm xuống có lúc đến như không tưởng. Nhưng cần nhớ rằng Cổ phiếu khác hàng hóa là giá trị của Cổ phiếu luôn thay đổi theo thời gian cùng với sự thay đổi của Doanh nghiệp sở hữu nó. Doanh nghiệp làm ăn thuận lợi, giá trị cổ phiếu tăng  và ngược lại

+ Nhận thức về giá trị của cổ phiếu: Mỗi cổ phiếu là đại diện cho 1 phần của 1 công ty cụ thể, giá trị của cổ phiếu gắn liền với tình hình hoạt động của công ty, nó phụ thuộc vào kết quả hoạt động của công ty đó (cần phân tích kỹ, hiểu rõ = PTCB): Sản xuất hàng hóa hay cung cấp dịch vụ gì? sản phẩm cụ thể của nó là gì, phục vụ các đối tượng khách hàng nào? Chu trình sản xuất kinh doanh ngắn hay dài? Có chủ động được nguyên liệu đầu vào, quyết định giá sản phẩm đầu ra không? Đội ngũ lãnh đạo như thế nào? Các đối thủ cạnh tranh trên thị trường là ai? Lợi thế cạnh tranh của công ty là gì? (về giá sản phẩm, quy mô công nghệ, vị trí địa lý, độc quyền sáng chế, nhân sự,…). Vì vậy, giá trị cổ phiếu luôn biến đổi theo thời gian cùng với kết quả hoạt động của công ty, nó hoàn toàn không phụ thuộc vào sự định giá chủ quan của từng nhà đầu tư như phản ánh về giá của chúng thể hiện trên thị trường,..

+ Nhận thức về giá cổ phiếu: Giá của 1 cổ phiếu khi niêm yết lần đầu trên thị trường lúc IPO hoàn toàn phụ thuộc vào định giá của chủ doanh nghiệp tính toán xác định mức giá tham chiếu phụ thuộc vào việc định giá về giá trị của công ty tại thời điểm đó chia cho số lượng cổ phiếu niêm yết. Khi đã đưa lên sàn giao dịch, giá cổ phiếu hoàn toàn bị chi phối bởi sự nhìn nhận, đánh giá của các nhà đầu tư quan tâm về nó (chi phối theo cảm tính, từng người, đám đông, quy luật cung – cầu). Vì vậy giá biến động không ngừng theo tâm lý của các nhà đầu tư đặc biệt là các nhà đầu tư lớn, họ có tính toán riêng, mua gom đầu cơ đẩy giá, dìm giá đủ thể loại làm cho giá cổ phiếu không còn phản ánh đúng giá trị của công ty nữa. Do đó trong ngắn hạn giá cổ phiếu có sự sai khác vượt xa giá trị thực của cổ phiếu đây là lúc cần xem xét mua vào hay bán ra để thu lợi nhuận.

3. Nhận thức về thành phần tham gia Thị trường:

– Những nhà tạo lập thị trường: các công ty chứng khoán, các quỹ đầu tư chuyên nghiệp, các ông chủ của các doanh nghiệp niêm yết: Họ thực sự là cá mập – kẻ săn mồi chuyên nghiệp to lớn. Mỗi thành phần thường giao dịch trong những PP và vùng riêng:

– Các công ty Chứng khoán: Có đội ngũ nhân sự đông, nhiều kinh nghiệm, có lượng vốn tương đối lớn. Đặc biệt họ là những người đang kiểm soát tài khoản của các nhà đầu tư khác, (đám đông) đang tham gia giao dịch trên thị trường nên họ hiểu rất rõ thị hiếu của đám đông, họ sẵn sàng tạo sóng để kéo các con mồi ra khỏi vùng ẩn nấp để săn mồi,… Theo mình đây là đối tượng nguy hiểm nhất của các nhà đầu tư cá nhân nhỏ lẻ bởi họ gần như là người vừa đá bóng vừa thổi còi trên thị trường chứng khoán. Nhưng may thay hiện có nhiều công ty chứng khoán cùng tham gia, giữa họ luôn có sự cạnh tranh nên mức độ ảnh hưởng được hạn chế phần nào (theo mình để loại trừ điều này thì nên cấm các công ty chứng khoán tự doanh là tốt nhất);

– Các Quỹ đầu tư: Là thành phần có vốn lớn, nhân viên chuyên nghiệp Họ chỉ thực hiện đầu tư theo quy định cụ thể của từng quỹ như: Cổ phiếu có vốn hóa lớn? Tính thanh khoản? Lĩnh vực ngành nghề? Trước khi mua bán thường có thông tin cơ cấu danh mục trước tương đối rõ ràng minh bạch nên ít ảnh hưởng đối với các nhà đầu tư cá nhân nhỏ lẻ.

– Những nhà đầu tư cá nhân có vốn lớn, chuyên nghiệp nhiều kinh nghiệm: Những nhà đầu tư này thông thường họ luôn bỏ lượng tiền lớn nắm giữ làm cổ đông lớn cho một vài doanh nghiệp tốt họ hiểu rõ. Họ đầu tư thực sự nắm giữ cổ phiếu đi cùng với sự phát triển của doanh nghiệp;

– Những nhà đầu tư nhỏ lẻ, vốn ít, kinh nghiệm ít: Đây là đám đông nhỏ yếu – những con mồi đang bị săn đuổi nhưng không biết vẫn nghĩ mình là kẻ đi săn, suốt ngày mua bán, nhảy từ cổ phiếu này sang cổ phiếu khác khác theo sự kích động của đám đông, cảm xúc lên xuống theo thị trường, lãi một chút đã vui mừng khoe khoang, lỗ thì gào khóc chửi bới đổ lỗi cho kẻ khác mà không biết rằng mọi thứ là do mình.

4. Nhận thức về bản thân mình:

– Bản thân là nhà đầu tư độc lập vốn ít, có nhiều yếu thế trong việc tiếp cận thông tin về các doanh nghiệp, Lượng kiến thức chuyên môn, kinh nghiệm chưa nhiều nên chỉ phù hợp đầu tư vào các doanh nghiệp: Vốn hóa nhỏ; Có lợi thế cạnh tranh khác biệt giúp công ty tồn tại lâu dài; Có sản phẩm dịch vụ đơn giản dễ hiểu; có kết quả kinh doanh cao, tăng trưởng ổn định ở mức vừa phải qua các năm; Bộ máy lãnh đạo doanh nghiệp ổn định lâu năm và họ lớn lên cùng doanh nghiệp; Trả cổ tức bằng tiền hàng năm cao đủ nuôi sống hàng ngày;… Mua và nắm giữ dài hạn cho đến khi nhận thấy không còn phù hợp;

– Mình chỉ như những chú cá săn mồi nhỏ: Hãy kiếm mồi ở những vùng nước nông, cá lớn không dám vào vì sợ mắc cạn; khi có sóng to, cá lớn đang săn mồi lớn lôi kéo nhiều con mồi khác ra khỏi vùng ẩn nấp, có thể tham gia kiếm thêm những phần cá lớn sót lại, nhưng không được vượt qua vùng an toàn xác định trước. Ra sau và vào trước đảm bảo an toàn vốn là nguyên tắc số 1.

– Mình chỉ là người đi xe máy trong dòng chảy giao thông hằng ngày, muốn chiến thắng phải biết tìm lối tắt, đường nhỏ hẹp phù hợp với xe máy mà đi, không nên tranh đua cùng ô tô trên đường lớn, đường cao tốc rất dễ tai nạn và xác suất thành công là rất nhỏ và gần như không thể;

– Dù mình có mang dòng giống gì đi chăng nữa: Cá mập, Cáo, Sói, Sư tử hay Đại bàng,… khi còn nhỏ thì cũng chỉ là con mồi cho các loại săn mồi khác mà thôi, nên cần cố gắng học hỏi, tìm cách để sinh tồn ở hiện tại, mài dũa kỹ năng săn mồi của mình để lớn dần cùng thời gian, khi  thực sự đủ lớn mới có thể mở rộng vùng lãnh thổ của mình được. Tất cả cần phải có thời gian, kiên trì rồi điều gì cũng đạt được.

5. Nhận thức về kết nối cộng đồng đầu tư:

Hiện tại, Công ty TVT tự nhận thấy mình chỉ tương đương như một nhà đầu tư nhỏ lẻ độc lập trên thị trường, tự biết mình là thành phần nhỏ vốn đầu tư ít, mặc dù đã trải nghiệm qua thời gian dài, trải nghiệm qua các thời kỳ thăng trầm của thị trường chứng khoán Việt nam, gặp không ít thất bại và cũng có được một số thành công nhất định. Với mong muốn được chia sẻ những kinh nghiệm, ý tưởng đầu tư, góc nhìn cuộc sống của bản thân đã trải qua đến nhiều người với mong muốn tìm được các bạn đọc ham học hỏi muốn hiểu biết, có chung quan điểm và tư duy đầu tư cùng nhau liên kết lại thành cộng đồng các nhà đầu tư nhằm chống lại các cạm bẫy trên thị trường đầy khắc nghiệt do các Cá  mập, kẻ săn mồi đang giăng ra.

 Xuất phát từ những suy nghĩ đơn giản, chúng ta là những nhà đầu tư nhỏ, yếu muốn mạnh lên cần phải có cộng đồng, những nhà đầu tư có cùng quan điểm, tư duy về đầu tư cổ phiếu tương tự nhau nhưng có kỹ năng chuyên môn khác nhau, liên kết lại và tạo thành vòng tròn xung quanh những cổ phiếu mà nhóm đang quan tâm để cùng nhau xem xét, tương tự như việc mỗi người đứng ở những vị trí khác nhau tạo vòng tròn kín, cùng nhìn vào một vật trung tâm mỗi người ở vị trí của mình sẽ có góc nhìn khác nhau về vật đó, tập hợp lại sẽ có cái nhìn toàn diện bao quát về vật đó.

 Công ty TVT thường ví mỗi thương vụ đầu tư như việc tham gia một chuyến du lịch dài ngày, trong đó các nhà đầu tư chúng ta là những hành khách có chung sở thích như du lịch khám phá, mạo hiểm, trải nghiệm (phương pháp đầu tư), có cùng điểm đến đã xác định (mục tiêu, kết quả), nhưng việc lựa chọn Công ty nào cung cấp dịch vụ cho chuyến đi (Cổ phiếu)? Phương tiện di chuyển (Bộ khung của doanh nghiệp) là gì ? Người cầm lái, hướng dẫn viên (Ban lãnh đạo) là ai?,…Việc lựa chọn này hoàn toàn phụ thuộc vào những hành khách chúng ta (những nhà đầu tư) có tiền, có quyền được lựa chọn cẩn thận trước mỗi chuyến đi, để đảm bảo luôn an toàn và vui vẻ. Công ty TVT tự nhận thấy mình có chút ít kinh nghiệm và đã thực sự trải nghiệm qua nhiều chuyến đi khác nhau (các vụ đầu tư), gặp không ít các chuyến đi thất vọng (thua lỗ) và cũng có nhiều chuyến di thành công ngoài mong đợi, nay mong muốn được chia sẻ đến những người đang muốn tham gia các chuyến du lịch mà Công ty TVT đã và đang quan tâm với mong muốn có cùng nhừng người đồng hành hiểu biết, vui tính cùng đồng cam cộng khổ khi gặp thời tiết xấu (biến động của thị trường chung), người lái xe, hướng dẫn viên không như mong muốn (ban lãnh đạo doanh nghiệp không trung thực,bán khách dọc đường, gây khó dễ để kiếm lợi ích riêng,…). Lúc này rất cần cộng đồng hành khách (các nhà đầu tư) cùng nhau đoàn kết chia sẻ kinh nghiệm để tìm ra giải pháp tốt nhất nhằm hạn chế rủi ro và góp phần làm cho chuyến du lịch đạt kết quả tốt đẹp mọi người tham gia cùng đi đến nơi về đến chốn an toàn, vui vẻ và cùng nhau gắn kết chuẩn bị cho chuyến du lịch tiếp theo.

TVTinvest